ضریران: کوران، و در اینجا مقصود کسانى است که چشم حقیقت بین ندارند و در فهم قرآن به دانستن معنى ظاهر اکتفا مى‏کنند.

خر ندیدن: مثلى است مشهور «پالان بزنى چو بر نیایى با خر»، و نیز «به خر دستش نمى‏رسد پالانش را مى‏زند.» [1]و در این بیت مقصود این است که چون توان رسیدن به حقیقت را ندارند به مجاز روى مى‏آورند.

چند پالان دوزی: یعنی چقدر حرف می‌زنی،کنایه از این که دنبال معنا و حقیقت برو. اگر تو معنایی در ذهن داشته باشی، خواه ناخواه، آن را بیان خواهی کرد و لفظ مناسب آن را خواهی یافت.

پشت خر: یعنی آنچه از پالان وافسار وجز آن بر خر می گذارند.

قالب: استعاره از جسم.

( 726) اشخاص کورند که فقط بحروف قرآن مى‏چسبند خر نمى‏بینند و بپالان نگاه مى‏کنند. ( 727) تو که بینایى خر را که از دست تو رفته دنبال کن اى پالان پرست تا کى مشغول پالان دوزى هستى‏. ( 728) وقتى خر باشد پالان هم خواهد آمد البته اگر جان داشته باشى نان از تو کم نخواهد شد. ( 729) پشت خر دکانى است که در آن کسب کرده و مال بدست مى‏آورند چنان که جان سرمایه صد قالب و بدن است‏. ( 730) تو خر برهنه سوار شو وقتى رسول خدا سوار خر برهنه شده از برهنه بودن خر نام مبر. ( 731) پیغمبر ص (در غزوه بدر) خر برهنه سوار شد و گاهى نیز پیاده سفر مى‏نمودند.

مولانا کسانی را که به لفظ و ظاهر قرآن چسبیده‌اند, مانند کوری می داند که خر او گریخته و او پالان خر را به جای خر گرفته است و آن را می‌زند؛ طبیعی است که پالان نه می‌رود و نه بار می‌برد.

او می‌گوید: «انسان‌های صورت‌پرست با آن که حامل روح لطیف هستند؛ ولی از آن غافلند و فقط به تیمار تن مشغولند.» مولانا می‌گوید: «لفظ، وسیله زندگی مادی است، مثل دکان و مال دنیا. اما حقیقت، مانند قلب در درون این الفاظ است و «دُرّقلب» مرواریدی است که صد برابر تن و قالب ارزش دارد. برای رسیدن به مقصود باید بدون این ظواهر بر خر معنا سوار شد، چنان‌که پیامبر(ص) در بازگشت از جنازه ابن الدّحداح بر اسپ بی‌زین سوار شد و در سفر‌ها هم، گاه سواره بود و گاه پیاده.»«کانَ یَرکِب الحِمارَ عُریاناً لَیسَ عَلَیهِ شَى‏ءٌ.»[2] و در سخن على (ع) است که رسول (ص) سوار خر برهنه مى‏شد و یکى را هم ردیف خود سوار مى‏کرد.[3]